Please select a page template in page properties.
Country Selection

DE GEWELDIGE GESCHIEDENIS VAN BRILLEN

Hoe een leessteen een modeaccessoire werd

Sinds het begin der tijden hebben mensen last gehad van slechtziendheid.

Maar wanneer werden de eerste brillen ontwikkeld om dit probleem te verhelpen?

En wie vond de bril überhaupt uit?

Laten we samen een reis door de tijd maken...

 

HOE MONNIKEN MET OUDERDOMSVERZIENDHEID WEER KONDEN LEZEN

 

De geschiedenis van de bril begon pas echt met de publicatie van het "Boek der optometrie". In dit zevendelige werk beschrijft de in Caïro geboren wiskundige, meteoroloog en astronoom Abu Ali al-Hasan ibn al-Haytham (ca. 965-1040), later in Europa bekend als Alhazen, het gebruik van een glazen bol om kleine dingen te vergroten.

 

De ontwikkeling van brillen kwam pas echt op gang toen het "Boek der optometrie" in 1240 in het Latijn werd vertaald, waardoor het voor een breder publiek toegankelijk werd. Geïnspireerd door Alhazen's bevindingen, begonnen monniken in West-Europa visuele hulpmiddelen te ontwikkelen. De leessteen, een halfronde lens gemaakt van beryl, een bergkristal en kwarts, was geboren (het woord “bril” is afgeleid van het woord beryl). Wanneer de steen rechtstreeks op de lectuur werd geplaatst, vergrootte hij de woorden en hielp hij monniken met verziendheid om hun geschriften weer te kunnen lezen.

Hoewel de leessteen een grote hulp was voor de monniken, stond hij nog ver af van de leesbril zoals wij die vandaag kennen.

KLINKBRILLEN, EEN DOORBRAAK IN EYEWEAR


Ons verhaal gaat verder in Italië, of preciezer gezegd in Murano, een kleine eilandengroep ten noorden van Venetië, dat lange tijd werd beschouwd als het Mekka van de glasblazerij. De Cristalleri, zoals de glasmakers werden genoemd, moesten zich bijna opofferen voor het maken van glas. Om het geheim van de productie van wit glas te beschermen, werd het hen zelfs verboden Murano te verlaten. Degenen die dat toch deden, werden zwaar gestraft.

Aan het eind van de 13e eeuw sneden Italiaanse glasmakers twee bolle lenzen (voor verziendheid), staken ze in houten ringen met handvatten, en bevestigden beide delen aan elkaar met een klinknagel of metalen nietje.

De uitvinding van deze klinkbrillen betekende een eerste doorbraak in de ontwikkeling van de bril die we nu kennen. Hoewel deze modellen nog geen pootjes of andere bevestigingsmechanismen hadden, konden ze wel voor de ogen worden gehouden.

De klinkbril was zwaar en viel gemakkelijk van de neus. Na verloop van tijd optimaliseerden de glasmakers dit product. Zij slepen de glazen platter om het gezichtsveld te vergroten, plaatsten de glazen in een montuur, en vervingen de handvatten van de klinknagelbril door een halve boog. De eerste beugelbril was een feit.

GEEN PET GEEN BRIL: HOE ANDERE VORMEN BRILLEN WERDEN ONTWIKKELD

Na de uitvinding van de boekdrukkunst in 1445 door Johannes Gutenberg kwamen steeds meer mensen in contact met boeken en geschriften. De vraag naar brillen en de ontwikkeling ervan nam daardoor in een rap tempo toe. Een andere mijlpaal in de geschiedenis van de bril was het ontstaan van de mutsbril in de 15e eeuw.

De mutsbril of spina frontalis wordt gekenmerkt door een metalen constructie die werd bevestigd aan een laag opgezette pet of damesmuts. Deze constructie werd in de 16e eeuw verder ontwikkeld door de creatie van de voorhoofdsbandbril. Bij deze nieuwe versie was het dragen van een pet niet meer nodig, omdat de bril rechtstreeks op het hoofd kon worden bevestigd door middel van een metalen boog.

Ook in de 16e eeuw kwam met de ontwikkeling van de monocle een verdere verbetering van de leessteen in de mode. Rond dezelfde tijd werd ook de zogenaamde pince-nez uitgevonden. Hierbij werden de twee glazen met elkaar verbonden door middel van een veerklem van ijzer of koper, die letterlijk de neus dichtkneep bij het vastzetten. Hoewel deze clip voorzien was van een leren kussentje, veroorzaakte hij toch een onaangename druk op de neusbrug.

Zo ontstond aan het einde van de 16e eeuw de draadbril. Dit model had aan beide kanten twee gaatjes in het montuur, waardoor twee lussen werden gehaald, die achter de oren gehaakt konden worden. In sommige delen van Azië worden de draadbrillen nog steeds gedragen.

In de 18e eeuw verscheen de lorgnet. Dit uiterlijk werd gekenmerkt door een elegante lange steel, die werd gebruikt om de bril voor het gezicht te houden. De lorgnet was vooral populair bij vrouwen.

OREN ALS NATUURLIJKE HOUVAST & VOOR MEER DRAAGCOMFORT: DE BRIL ZOALS WE DIE NU KENNEN

Pas aan het begin van de 18e eeuw ontstond het idee om oren als steun en stabiliteit te gebruiken. Zo werd de orenbril of slapenbril ontwikkeld en daarmee het brillenontwerp dat wij vandaag de dag kennen.

Natuurlijk moest dit eerste model in de loop der jaren nog verder geoptimaliseerd worden. Zo werd het draagcomfort verder verbeterd door veren van hogere kwaliteit, betere neuspads en lichtere materialen.

Optimalisering van de monturen en verbetering van de functies zijn onderzoeksgebieden die ook vandaag nog zeer belangrijk zijn voor CHARMANT. Ons doel met onze brillencollecties is om onze klanten het hoogst mogelijke draagcomfort te bieden dat op de markt te vinden is.

 

ANDERE ONTWIKKELINGEN BETREFT BRILLEN


Overigens zijn er in de loop der eeuwen ook spannende ontwikkelingen geweest op het gebied van brillenglazen. Pas in de 16e eeuw werden concave (holle/negatieve) lenzen ontwikkeld om bijziendheid tegen te gaan.

De uitvinding van de eerste multifocale bril gaat eigenlijk terug tot de voormalige Amerikaanse president Benjamin Franklin. Het stoorde hem dat hij voortdurend moest wisselen tussen zijn verte- en zijn leesbril, en daarom kwam hij in 1784 op het idee om één glas voor bijziendheid en één glas voor verziendheid in zijn montuur te laten zetten. Bifocale lenzen worden vandaag de dag nog steeds Franklin-lenzen genoemd.

EN HOE ONTSTONDEN ZONNEBRILLEN?


In de 18e eeuw werden brillen steeds meer gebruikt ter bescherming tegen de zon. Pas na de Tweede Wereldoorlog kon echter worden aangetoond dat UV-straling van zonlicht schadelijk is voor onze ogen. Wij hebben reeds een blogartikel geschreven over het effect van UV-straling op de gezondheid van de ogen. Als u geïnteresseerd bent in dit onderwerp, kunt u er hier meer over lezen.

 

INDRUKWEKKENDE TIJDREIS DOOR DE GESCHIEDENIS VAN DE ONTWIKKELING VAN BRILLEN


Onze conclusie is geen verrassing: CHARMANT-oprichter Kaoru Horikawa is zelf ook gefascineerd door de ontstaansgeschiedenis van brillen en bezit een fraaie collectie antieke brillen, die in een eigen museumruimte op ons Japanse CHARMANT-hoofdkantoor te zien is. Het bekijken van deze tentoongestelde stukken is een ware reis door de tijd.


Het is indrukwekkend hoe een visueel hulpmiddel in de loop der jaren is uitgegroeid tot een echt modeaccessoire. Een accessoire dat niet langer vervelend, maar leuk is om te dragen en ook nog goed staat!

Bronnen afbeeldingen: CHARMANT museum, Shutterstock, Pixabay & iStock

History of glasses